2 đời Thủ tướng 3 đời Bộ trưởng: Đường sắt Cát Linh – Hà Đông quả xứng tầm là một “tượng đài hữu nghị”!
Năm 2008, dự án đường sắt Cát Linh-Hà Đông được ký kết giữa VN-TQ. Công ty hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt TQ (EPC) làm tổng thầu, B.GTVT là chủ đầu tư.
– Tổng mức đầu tư của dự án là 8.770 tỉ VNĐ (552,86 triệu USD), trong đó vốn vay ưu đãi của Trung Quốc là 419 triệu USD.
– Ngày 10/10/2011, dự án chính thức khởi công và lộ trình về đích ban đầu ấn định vào tháng 6/2014. Từ tháng 10/2014 – 6/2015, sẽ tổ chức chạy thử và đưa vào khai thác từ ngày 30/6/2015.
* 8 LẦN THẤT HỨA?
1. Đến tháng 7/2015, tổng thầu EPC báo cáo mới đạt 30-50% khối lượng và xin lùi tiến độ.
– Lãnh đạo Bộ GTVT yêu cầu thay lãnh đạo tổng thầu và phải đưa dự án đúng mốc 30/6/2016.
2. Đến giữa năm 2016, EPC “lỗi hẹn” vì do thi công quá chậm!!!
– Bộ GTVT ra “tối hậu thư”: 31/12/2016, tổng thầu phải hoàn thành xây lắp, cuối quý 2/2017 sẽ vận hành chính thức.
3. Đến cuối quý 2/2017, tổng thầu EPC lại thất hứa và xin lùi đến đầu năm 2018.
– Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng xin lùi tiến độ trong quý 4/2018. Bộ này cũng đưa ra thời hạn 3-
6 tháng để vận hành chạy thử trước khi đưa vào khai thác thương mại.
Tháng 9/2018, dự án đưa vào chạy thử liên động toàn hệ thống. và lại lùi thời gian vận hành đến tháng 4/2019.
4.Dịp 30/4, EPC tiếp tục lỡ hẹn, lùi đến quý 2/2019!
– Nghị quyết phiên họp thường kỳ tháng 8/2019 của Chính phủ khẳng định: “Không để tình trạng chậm trễ tiến độ đường sắt Cát Linh – Hà Đông kéo dài, gây mất lòng tin trong nhân dân!”
– Các đơn vị chức năng thề rằng sẽ thúc đẩy quá trình này, đưa vào khai thác thương mại trước Tết âm lịch Kỷ Hợi.
5.Tuy nhiên, việc này EPC đã không thực hiện được, không rõ lí do.
– Lãnh đạo Bộ GTVT đặt mốc vận hành mới vào tháng 4/2019.
6.Dịp 30/4/2019, dự án tiếp tục “án binh bất động”, không rõ lí do.
– Ngày 1/10/19, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng sau khi thị sát công trình cùng Bộ trưởng Thể, nói rất căng: Tổng thầu Cát Linh-Hà Đông phải làm nhanh, không lý sự nhiều!
Nhưng cả 2 vị cũng không yêu cầu lúc nào phải xong!
Các báo thông tin “8 lẫn lỗi hẹn”, tôi thống kê được chừng ấy lần thôi, vì đến tháng 10/2019, không còn thấy yêu cầu về thời gian nữa!
* CÔNG TRÌNH ĐỘI VỐN 205%, NHƯNG CÒN NỮA!
– Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước (đến tháng 9/2019): Bộ GTVT đã lập, thẩm định, phê duyệt điều chỉnh dự án, điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 8.769,97 tỷ đồng lên 18.001,59 tỷ đồng, tăng 9.231,62 tỷ đồng, tương đương 205,27%.
Đáng chú ý, cũng theo Kiểm Toán Nhà Nước, việc nâng tổng mức đầu tư dự án (giai đoạn 2011-2016), B.GTVT chưa báo cáo Thủ tướng để xem xét và chỉ đạo xin chủ trương của Quốc hội là chưa đúng luật!
– Mới đây phía TQ đề nghị được thanh toán 50 triệu USD để chạy thử tàu toàn tuyến phục vụ công tác nghiệm thu. Hai bên đang bàn nên tôi tạm thời không cộng thêm vào đây!
– Rất nhiều báo thông tin: Mỗi năm, VN phải trả nợ cho TQ khoảng 650 tỷ đồng vốn vay để làm đường sắt trên cao Cát Linh – Hà Đông. Thông tin như vậy là chưa đầy đủ.
VN đã vay bổ sung 250 triệu USD của China EximBank để làm dự án Cát Linh-Hà Đông. VN có 9 năm để trả nợ cho China EximBank bắt đầu từ tháng 1/2016 đến 15/11/2025. Mỗi năm trả nợ chia làm hai lần, một lần tương đương với 325 tỷ đồng. Như vậy, trung bình một năm, VN phải trả nợ cho TQ khoản 650 tỷ đồng (cho 250 triệu USD vay bổ sung).
Còn khoản tiền vay ODA ban đầu của TQ khoản 419 triệu USD, theo các chuyên gia: Lãi vay thương mại ưu đãi trung bình 3%/năm cho khoản 419 triệu USD, mỗi năm phía Việt Nam phải trả khoảng 240 tỷ đồng tiền lãi (tương đương 600 triệu đồng/ngày).
̉ đ̂̀ + ̉ đ̂̀ = ̉ đ̂̀/̆!
* CÔNG TRÌNH CỦA 2 ĐỜI THỦ TƯỚNG, 3 ĐỜI BỘ TRƯỞNG GTVT:
-Khi công trình được khởi công là nguyên Thủ Tướng Nguyễn Tấn Dũng và Bộ trưởng GTVT Đinh La Thăng.
-Từ 2016, công trình chuyển qua Thủ Tướng Nguyễn Xuân Phúc và Bộ trưởng GTVT Trương Quang Nghĩa.
– Tháng 10/2017, ông Trương Quang Nghĩa về làm Bí thư Đà Nẵng, ông Nguyễn Văn Thể lên làm Bộ trưởng GTVT cho đến nay.
Công trình đường sắt Cát Linh-Hà Đông, theo Hiệp định khung ký giữa 2 nước (ngày 30/05/2008) thì đến nay đã 12 năm, còn tính từ ngày khởi công thì cũng đã 9 năm!
Khởi công 2011, dự kiến chạy thử 2014, chạy thiệt 2015. Còn chạy thật, tới giờ vẫn rất… mịt mù về tiến độ thời gian!
Đường sắt Cát Linh-Hà Đông quả xứng tầm là một “tượng đài hữu nghị”!
Vinh Truong Quang
