Siết Trung Quốc: Alibaba và Baidu sắp bị cấm niêm yết cổ phiếu trên các sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ

Hãng tin Bloomberg đưa tin Thượng viện Hoa Kỳ hôm nay (thứ Tư 20-05) vừa thông qua với đa số tuyệt đối một dự luật có thể khiến các công ty lớn của Trung Quốc như Alibaba Group và Baidu Inc. bị cấm niêm yết cổ phiếu trên các sàn giao dịch chứng khoán Hoa Kỳ, làm căng thẳng thêm mối quan hệ đã xuống rất thấp giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Nhà sáng lập Alibaba Group Jack Ma gõ búa chào mừng cổ phiếu của Alibaba được chào bán lần đầu trên sàn chứng khoán NYSE ngày 19-09-2014 ở New York, thu được 21,8 tỷ USD từ các nhà đầu tư Mỹ
Dự luật lưỡng đảng, mã hiệu S.945, được soạn thảo bởi hai Thượng nghị sĩ John Kennedy (Cộng Hòa, Louisiana) và Chris Van Hollen (Dân Chủ, Maryland) được toàn bộ Thượng viện tán thành, bắt buộc các công ty muốn giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán (TTCK) Mỹ phải chứng minh họ không nằm trong sự kiểm soát của các chính phủ nước ngoài.

Nếu một công ty không chứng minh được rằng mình không bị chính phủ kiểm soát, hoặc Ủy ban Giám sát Kế toán Công ty Đại chúng Mỹ (PCAOB) không thể kiểm toán công ty đó trong ba năm liên tiếp để xác định xem nó có bị chính phủ nước ngoài kiểm soát hay không thì cổ phiếu của công ty đó bị cấm giao dịch trên các sàn chứng khoán Mỹ.

“Tôi không muốn dự vào một cuộc Chiến tranh Lạnh mới”, Thượng nghị sĩ Kennedy nói giữa Thượng viện, nhưng “Trung Quốc cần phải chơi theo luật lệ”.

“Tất cả các công ty đại chúng niêm yết trên sàn chứng khoán phải tuân theo cùng một luật lệ và dự luật mới này đem lại sự thay đổi theo lẽ thường để tạo một sân chơi bình đẳng, đem lại cho nhà đầu tư sự minh bạch họ cần có để đưa ra quyết định đầu tư,” Thượng nghị sĩ Van Hollen nói trong một tuyên bố. “Tôi rất hãnh diện khi chúng ta thông qua dự luật hôm nay với sự ủng hộ hoàn toàn của cả hai đảng, và tôi thúc giục các đồng sự ở Hạ Viện cũng làm như vậy”, ông Hollen nói thêm.

TNS Marco Rubio, đồng bảo trợ dự luật, cho biết “Đạo luật quan trọng này sẽ bảo vệ các nhà đầu tư nhỏ, người về hưu không bị lừa bỏ tiền vào các công ty Trung Quốc mù mờ, chuyên lừa đảo nhưng niêm yết cổ phiếu trên các TTCK Mỹ”.

TNS Kennedy nói, sau khi được phê chuẩn thành luật, luật này sẽ áp dụng cho tất cả các sàn giao dịch chứng khoán Mỹ, từ New York Stock Exchange (NYSE), Nasdaq tới Chicago.

Theo nguồn tin từ Ủy ban Chứng khoán (Securities and Exchange Commission, SEC), cơ quan quản lý TTCK Mỹ đã không thể kiểm tra sổ sách tài chánh của 95% công ty Trung Quốc niêm yết cổ phiếu tại Mỹ. Mới đây, sàn chứng khoán Nasdaq đã loại bỏ cổ phiếu của công ty Luckin Coffee của Trung Quốc sau khi phát hiện các viên chức quản lý công ty này bịa ra khoản doanh thu 310 triệu USD từ tháng 04 đến tháng 12-2019 để nâng giá cổ phần, lừa gạt nhà đầu tư.

PCAOB là một tổ chức kỹ thuật của SEC, được thành lập sau vụ bê bối tài chánh của tập đoàn Enron năm 2002, có nhiệm vụ ngăn chặn hành vi lừa đảo và sai trái có thể gây thiệt hại cho quyền lợi của nhà đầu tư chứng khoán. Lâu nay, chính quyền Trung Quốc luôn từ chối cấp phép cho PCAOB xem xét, kiểm toán các doanh nghiệp nước này có cổ phiếu giao dịch trên NYSE, Nasdaq và các sàn chứng khoán khác của Mỹ dù các công ty như Alibaba, Baidu đã thu về hàng tỷ USD từ việc bán cổ phần cho các nhà đầu tư Mỹ.

Theo tài liệu của SEC, trên TTCK Mỹ có 224 công ty với tổng giá trị vốn hóa thị trường khoảng 1,8 ngàn tỷ USD có trụ sở ở các nước khác, chủ yếu là ở Trung Quốc, mà Ủy ban PCAOB không thể thực hiện kiểm toán hoặc xem xét sổ sách.

Trong một động thái cho thấy sự thống nhất ý kiến của Quốc hội, Dân biểu Brad Sherman (Dân Chủ, California) trong Ủy ban Tài chánh Hạ Viện cũng đưa ra một dự luật tương tự. Ông Sherman tuyên bố: “Tôi khuyên các đồng sự ở Thượng Viện tiếp tục giải quyết vấn đề cấp bách này. Nếu dự luật không được phê chuẩn thành luật, các nhà đầu tư Mỹ mua cổ phần của những công ty Trung Quốc như Luckin Coffee có thể mất trắng nhiều tỷ USD”.

Tuần trước, Tổng thống Trump nói trong chương trình Fox Business rằng ông “đang xem xét” các công ty Trung Quốc giao dịch cổ phiếu trên các sàn chứng khoán nhưng không tuân theo luật lệ kế toán của Mỹ. Ông nói, nếu Mỹ mạnh tay thì có thể bị phản ứng và các công ty này có thể chuyển sang thị trường Hong Kong hoặc London, nhưng ông không lo ngại về chuyện đó.

(Theo Bloomberg)