Sự đ.ộ.c quyền của E’VN hưởng lợi 50.000 tỉ: Cú lừa có tính toán của ngành điện lực?

Cách E'VN đang làm là kiềm hãm nền kinh tế, kéo lùi sự phát triển của đất nước, của văn minh thế giới loài người. Là rất sai!

Hiện nay do thiếu điện, E'VN đang tính giá điện tăng dần. Càng sử dụng nhiều thì đơn giá càng tăng. E'VN làm như vậy nhằm giảm lượng cầu, vì E'VN đang thiếu cung.Theo Wiki, trung bình một người dần Việt Nam tiêu thụ 1,312 KWH/năm. Trong khi đó số trung bình của các thế giới là 2,674, Mỹ: 12,071, Singapore: 8,160 , Trung Quốc: 4,475, Thái Lan: 2,404.

Chúng ta đang muốn dân giàu. Dân càng giàu thì càng phải được thụ hưởng. Bắt họ phải trả tiền điện giá cao là đi ngược với cơ chế thị trường và không hợp lý. Muốn phân bổ thu nhập thì đánh thuế vào những mặt hàng cao cấp chứ không phải điện – hàng hóa thiết yếu, cơ bản. Và chúng ta đang muốn tăng trưởng kinh tế. Muốn vậy thì các doanh nghiệp phải sản xuất và bán hàng nhiều hơn. Họ cần phải sử dụng điện nhiều hơn.

Nếu tìm trên Google cụm từ Electricity Consumption and Economic Growth, chúng ta sẽ thấy nhiều công trình nghiên cứu nhiều bài viết khoa học cho thấy sự liên quan mật thiết giữa lượng điện năng tiêu thụ và sự tăng trưởng của nền kinh tế. Để kinh tế phát triển thì phải tiêu thụ điện năng. Thậm chí có bài nghiên cứu của trường đại học Stanford cho rằng: nền kinh tế không thể tăng tưởng cao hơn sự tăng trưởng của lượng điện năng tiêu thụ. Nói cách khác, nếu Chính phúc đặt chỉ tiêu năm 2019 GDP Việt Nam tăng trưởng 6.7%, thì lượng điện năng tiêu thụ phải tăng cao hơn 6.7%.

Nghĩa là cách E'VN đang làm: tăng giá điện để giảm tiêu thụ điện là sai hoàn toàn, là kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế. Việc mà E'VN cần phải làm là tìm mọi cách để tăng lượng cung cấp, với giá cả vừa phải và minh bạch, chứ không phải tăng giá để giảm cầu.

E'VN THUA LỖ VÌ ĐẦU TƯ NGOÀI NGÀNH!?

E'VN nói tăng giá điện để bù lỗ, nhưng theo báo cáo thường niên của E'VN, thì kết quả kinh doanh của E'VN đâu có tệ. Năm 2013: 177.850 tỷ, lợi nhuận: 8.500 tỷ; 2014: 202,648 tỷ, lợi nhuận: 3,332 tỷ; 2015: 240,735 tỷ, lợi nhuận: 3,556 tỷ; 2016: 272,703 tỷ, lợi nhuận: 3,526 tỷ; 2017: 290,000 tỷ, lợi nhuận: -2,219 tỷ. (ông Thứ trưởng Bộ Công th.ư.ơng c.ô.ng bố) 2018: chưa có.

Theo những con số trên thì lợi nhuận của các năm trước hoàn toàn đủ để chi trả cho lỗ năm 2017, 2018, 2019. Tại sao E'VN cần phải tăng giá điện bình quân lên khoản 14% – 16%, tức là tăng doanh số lên 45 – 60 ngàn tỷ. Có phải E'VN dùng doanh số, lợi nhuận khổng lồ thu được từ việc tăng giá điện này để chi trả cho khoản lỗ đầu tư ngoài ng.ành, còn treo chưa thể hiện trên sổ sách?

Nếu chúng ta tìm trên Google cụm từ “E'VN đầu tư ngoài ngành” thì chúng ta sẽ thấy nhiều bài, trong đó Thanh tra chính phủ kết luận E'VN đầu tư ngoài ngành số tiền khá lớn. Nhiệm vụ của E'VN là đáp ứng điện cho Việt Nam, chứ đâu phải đi đầu tư ngòai ngành? Nhiệm vụ của E'VN là giảm chi phí sản xuất và cung ứng điện đến mức thấp nhất, chứ đâu phải đi dâu tư ngoài ngành.

Hiện tại E'VN, mặc dù là một doanh nghiệp nhận vốn của nhà nước thực hiện nhiệm vụ quan trọng đó là sản xuất, truyền tải và xuất nhập khẩu điện năng, đảm bảo thực hiện kế hoạch cung cấp điện cho toàn Việt Nam.

Nhưng tính minh bạch của E'VN còn thua xa một công ty cổ phần đại chúng niêm yết trên sàn chứng khoán. Báo cáo thường niên của E'VN chỉ vỏn vẹn 40 trang, thiếu nhiều chi tiết quan trọng, thiếu các giải trình chi tiết, thiếu hẳn báo cáo dòng tiền, báo cáo kiểm toán. Đã thế còn rất chậm trễ. Thời điểm này (28/4/2019) chưa có báo cáo của năm 2017, và 2018.

E'VN cần phải báo cáo minh bạch mọi chi tiết liên quan đến giá điện bình quân, như giá thành, chi phí sản xuất, các loại chi phí trực tiếp, gián tiếp khác. Và tất cả con số này phải cầm kiểm toán và thanh tra. Trong hoàn cảnh này mà bộ công thương xin quốc hội cơ chế bảo mật giá điện thì rất là khó hiểu, Đây là một bước thụt lùi, và là một cách làm không giống ai.

Hiện tại đang có tranh cãi giá điện Việt Nam thấp so với thế giới. (Xem wiki). Lại cũng có ý kiến cho rằng thu nhập của người Việt Nam còn thấp, nên giá điện cũng phải thấp. Theo tôi, quan trọng nhất là chúng ta phải tính cho đúng chi phí giá điện, và quản lý hiệu quả để giảm chi phí giá điện này xuống. Khi chúng ta làm được việc này và minh bạch thông tin thì người dân Việt Nam sẽ sẵn sàng trả tiền cho việc tiêu thụ điện của mình.

TIẾN ĐẾN KHÔNG ĐỘC QUYỀN

Ở các nước, theo những gì tôi nghiên cứu được, ngành điện có nhiều khâu, trong đó chỉ duy nhất hệ thống truyền tải điện cần phải được giữ đ.ộ.c quyền. Có hai lý do cho việc này: 1) an ninh quốc gia, 2) hệ thống đòi hỏi đầu tư cao, nên phải đ.ộ.c quyền. Ngoài ra, tất cả nhưng khâu khác: sản xuất, phân phối, bán điện đều không cần đ.ộ.c quyền. Nhà nước cần nghiên cứu ph.á v.ỡ thế đ.ộ.c quyền của E'VN thì dân mới đỡ khổ về giá điện, và kinh tế mới có thể phát triển mạnh mẽ, không bị kìm h.ãm vì thiếu điện.

Các ông E'VN sẽ dùng nhiều ý kiến để tr.a.nh c.ãi về việc ph.á v.ỡ đ.ộ.c quyền này. Nhưng, ngành điện các nước làm được thì chúng ta làm được. Ngành viễn thông của VN làm được thì ngành điện cũng phải làm được. Vấn đề là chúng ta có thật sự muốn làm hay không thôi!