Lò nóng tới An Giang: Sở Tài nguyên và Môi trường “bao che” cho sai phạm?

Bỏ qua các ý kiến của UBND xã, UBND TP Long Xuyên nhiều lần từ chối về việc chuyển quyền sử dụng đất nằm trong dự án và thực hiện làm giả hồ sơ, Văn phòng Đăng ký đất đai (ĐKĐĐ) Chi nhánh Long Xuyên (thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) An Giang) vẫn ký xác nhận. Thay vì làm rõ vụ việc, tuyên hủy các giấy cấp sai, Sở TN&MT An Giang còn tiếp tục trả lời đùn đẩy trách nhiệm, khẳng định làm đúng.

Chợ Mỹ Khánh thuộc dự án Khu dân cư trung tâm xã Mỹ Khánh đã được đưa vào sử dụng từ cuối năm 2016

Viện dẫn thiếu quy định, bỏ qua nhiều ý kiến

Những tưởng sau khi Báo Thanh tra và một số cơ quan báo chí khác lên tiếng về hành vi lập khống, giả mạo hồ sơ để làm căn cứ chuyển quyền sử dụng đất của dự án Khu dân cư trung tâm xã Mỹ Khánh cho ông Phan Ngọc Thanh thì sự việc đã có hồi kết. Vậy nhưng, ngày 12/3/2019, lãnh đạo Sở TN&MT An Giang, ông Nguyễn Trọng Thành, Phó Giám đốc Sở ký Văn bản số 603/STNMT-VPĐKĐĐ gửi các cơ quan báo chí khẳng định Văn phòng ĐKĐĐ Chi nhánh Long Xuyên làm đúng quy định.

Tại văn bản này, Sở TN&MT An Giang đã viện dẫn Điều 49 Luật Đất đai 2013 cho rằng người sử dụng đất có quyền chuyển nhượng theo quy định và được pháp luật bảo hộ. Đồng thời, Sở còn dẫn Điều 188 Luật Đất đai 2013 khi có các điều kiện sau: Có giấy chứng nhận, đất không có tranh chấp; quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án; trong thời hạn sử dụng đất và chưa có quyết định thu hồi để khẳng định việc ông Phan Ngọc Thanh nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất là phù hợp và đủ điều kiện thực hiện.

Báo cáo của Sở TN&MT gửi Báo Thanh tra, UBND tỉnh An Giang và một số cơ quan báo chí

Trao đổi về vấn đề này, luật sư Vũ Hồng Hoa, Công ty Luật G77 (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng: Đây là trả lời kiểu “đánh võng lách luật”, bởi theo quy hoạch được phê duyệt từ năm 2014 và Báo cáo số 168/BC-UBND, UBND TP Long Xuyên đã chỉ rõ ngày 6/11/2015, liên danh Công ty TNHH Xây dựng Tấn Vương và Doanh nghiệp tư nhân Cang Trường phối hợp với UBND xã Mỹ Khánh tổ chức họp dân thông qua giá bồi hoàn cho các hộ dân nằm trong dự án. Đồng thời, từ ngày 6/1/2016 đến ngày 4/3/2016, chủ đầu tư đã san lấp mặt bằng đạt khối lượng 131.000 m3 (80%). Trong khoảng thời gian san lấp vào ngày 16/2/2016, chủ đầu tư đã khởi công xây dựng nhà lồng chợ và các hạ tầng trong dự án đưa vào sử dụng.

Không những vậy, UBND tỉnh An Giang đã ban hành Văn bản số 1162/QĐ-UBND phê duyệt chủ trương đầu tư công nhận Công ty TNHH Xây dựng Tấn Vương và Doanh nghiệp tư nhân Cang Trường là nhà đầu tư, trong đó quy định chi tiết phạm vi ranh giới, diện tích dự án là 53.427m2. Như vậy, có thể hiểu là, các cơ quan, ban, ngành và người dân đã công nhận quyền được làm chủ hợp pháp của diện tích đất trên của Công ty TNHH Xây dựng Tấn Vương.

Luật bảo đảm các quyền sử dụng đất nhưng cũng quy định rõ việc chuyển nhượng phải có ý kiến của các cơ quan chức năng. Trong vụ việc này, Văn phòng ĐKĐĐ Long Xuyên đã bỏ qua tất cả các ý kiến tại Văn bản số 22, 34, 70, 90, 168 của UBND xã Mỹ Khánh từ chối ký xác nhận chuyển nhượng và UBND TP Long Xuyên chưa có ý kiến đồng ý về việc này.

Biên bản xác định ranh giới mốc giới làm giả mạọ của cán bộ Văn phòng ĐKĐĐ

Trong văn bản của Sở TN&MT An Giang, ông Nguyễn Trọng Thành thừa nhận: “Mặc dù đất nằm trong phạm vi dự án nhưng người sử dụng đất vẫn được thực hiện theo quy định tại Điều 188 Luật Đất đai 2013 vì dự án theo cơ chế tự thỏa thuận (không lẽ chủ đầu tư chậm, kéo dài không nhận chuyển nhượng vì lý do nào đó, thì tất cả những người sử dụng đất trong phạm vi dự án không có quyền chuyển nhượng cho người khác. Điều này hoàn toàn trái với quy định của pháp luật dân sự)”.

Đây quả là lý lẽ “đánh võng” của Sở TN&MT, bởi chủ trương đầu tư nêu rõ nhà đầu tư và UBND TP Long Xuyên phối hợp tự tạo quỹ đất và Báo cáo 168/BC-UBND cũng chỉ ra, trước khi Văn phòng ĐKĐĐ Long Xuyên thuộc Sở TN&MT ký chuyển nhượng cho ông Phan Ngọc Thanh thì dự án đã thực hiện san lấp được 80% và một số hạng mục chợ đã đi vào sử dụng góp phần không nhỏ cho hoàn thành xã điểm xây dựng nông thôn mới của xã Mỹ Khánh và tỉnh An Giang. Như vậy, khó thể nói trách nhiệm của chủ đầu tư và UBND TP Long Xuyên là chậm chễ tạo quỹ đất, không nhận chuyển nhượng.

Không chỉ trả lời theo kiểu “lòng vòng”, theo luật sư Nguyễn Văn Kiệm, Đoàn Luật sư TP Hà Nội, Sở TN&MT còn viện dẫn thiếu quy định của pháp luật. Điều 188 Luật Đất đai chỉ rõ ngoài đáp ứng được các điều kiện tại Khoản 1 (như Sở TN&MT đề cập) thì Khoản 2 còn nêu: Ngoài các điều kiện quy định tại Khoản 1 điều này, người sử dụng đất khi thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng… còn phải có đủ điều kiện theo quy định tại các Điều 189, 190, 191, 192, 193 và 194 của Luật này.

Trong khi đó, Khoản 3, Điều 191 Luật Đất đai 2013 quy định: Hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa. Trong trường hợp này, ông Phan Ngọc Thanh không đủ điều kiện nhận chuyển nhượng bởi ông Thanh là cán bộ Ngân hàng Nhà nước và vợ hiện là giáo viên.

Đơn đề nghị đăng ký biến động đất đai của ông Phan Ngọc Thanh ngày 13/2 có đề nghị đo đạc

Báo cáo sai sự thật?

Sự “đánh võng” càng thể hiện rõ ở phần 2 của báo cáo gửi UBND tỉnh An Giang và các cơ quan báo chí, ông Nguyễn Trọng Thành nêu ý kiến: Tại thời điểm đó (13/2/2017), ông Phan Ngọc Thanh lập thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp trước khi Thông tư 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ TN&MT ban hành (có hiệu lực ngày 5/12/2017)…

Trước cách trả lời này, một số chuyên gia pháp lý đặt vấn đề: Phải chăng Sở TN&MT An Giang đang “vi hiến” coi thông tư “trên” luật, bỏ qua quy định? Đồng thời, Sở TN&MT thực chất không hề tham mưu cách giải quyết lên UBND tỉnh mà đang “đổ lỗi” cho cấp trên khi nêu rõ: Điều 44, Quyết định số 39/2015/QĐ-UBND ngày 17/11/2015 của UBND tỉnh An Giang không yêu cầu xác nhận hộ gia đình, cá nhân trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi đăng ký chuyển nhượng đất trồng lúa.

Không chỉ có vậy, trong báo cáo gửi UBND tỉnh An Giang và báo chí, Sở TN&MT còn bỏ qua sai phạm của cấp dưới khi cho rằng: Sau khi kiểm tra hồ sơ, năm 2016, ông Phan Ngọc Thanh nộp hồ sơ chuyển nhượng và đề nghị đo đạc xác định diện tích để cấp đổi giấy chứng nhận nên Chi nhánh Văn phòng ĐKĐĐ Long Xuyên mới thực hiện các nghiệp vụ đo đạc để xác định diện tích.

Điều này không đúng bởi ngày 18/4/2014, biên bản xác định ranh giới, mốc giới thửa đất do đơn vị này lập là giả mạo. Cán bộ của Văn phòng ĐKĐĐ Chi nhánh Long Xuyên là Bùi Văn Sinh và cán bộ địa chính xã Mỹ Khánh Nguyễn Huỳnh Hận không trực tiếp xuống đo đạc mà vẫn ký biên bản. Các hộ dân có đất trong dự án khẳng định như vậy, đồng thời trao đổi trực tiếp với phóng viên có sự chứng kiến của Bí thư, Chủ tịch xã Mỹ Khánh, ông Liêu Quốc Bình; ông Nguyễn Huỳnh Hận có thừa nhận sai phạm.

Đồng thời, Báo cáo số 34 của UBND xã Mỹ Khánh cũng cho thấy, việc ông Nguyễn Huỳnh Hận ký xác nhận vào biên bản đo đạc của Văn phòng ĐKĐĐ lập tháng 4/2016 là không đúng, vì công chức được phân công từ tháng 6.

Trao đổi với phóng viên về điều này, ông Phạm Hồng Sang, Chủ tịch HĐND xã Mỹ Khánh thừa nhận việc cán bộ địa chính xã ký vào biên bản là sai nguyên nhân do hồ sơ của Văn phòng ĐKĐĐ chuyển vào muộn (tháng 6 mới chuyển vào trong khi biên bản lập tháng 4/2016).

Báo cáo của ông Nguyễn Trọng Thành còn cho rằng: Đến ngày 13/2/2017, ông Phan Ngọc Thanh xin nộp hồ sơ nhận chuyển quyền sử dụng đất trọn thửa và không đề nghị yêu cầu đo đạc…

Tuy nhiên, trong đơn đăng ký biến động đất đai gửi Sở TN&MT An Giang đề ngày 13/2 có chữ ký nhận của cán bộ tên Nguyễn Quang Minh, ông Thanh đã đề nghị có đo đạc và bỏ trống việc ý kiến xác nhận đồng ý từ xã và TP.

Chưa hết, theo Hợp đồng Dịch vụ ký kết giữa bà Nguyễn Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Văn phòng ĐKĐĐ Long Xuyên với ông Phan Ngọc Thanh cũng thể hiện mức phí đo đạc là hơn 2,8 triệu đồng. Vậy nhưng, theo phản ánh, đơn vị này hoàn toàn không tiến hành đo đạc thực tế.

Bên cạnh việc báo cáo chưa đúng gửi UBND tỉnh An Giang, Sở TN&MT còn “qua mặt” UBND xã Mỹ Khánh và UBND TP Long Xuyên. Bởi tại biên bản thanh lý ngày 12/11/2016 do bà Nguyễn Thị Thanh Hương ký có nêu ý kiến của UBND xã Mỹ Khánh đề nghị Văn phòng chờ ý kiến chỉ đạo của UBND TP Long Xuyên do các thửa đất nằm trong phạm vi dự án. Do đó, Văn phòng tạm thời thanh lý hồ sơ và khi nào có ý kiến kết luận của các cơ quan có thẩm quyền đơn vị sẽ thông báo và tiếp tục thực hiện.

Ý kiến là thế, nhưng Văn phòng ĐKĐĐ Long Xuyên không thực hiện và chưa nhận được câu trả lời đồng ý của UBND TP Long Xuyên mà vẫn ký chuyển nhượng. Thậm chí, còn ký xác nhận trước 2 ngày (7/3/2017) khi ông Thanh hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế (ngày 9/3).

Với việc gửi văn bản báo cáo có nhiều nội dung chưa đúng, chúng tôi cho rằng, xét về chức năng tham mưu, ông Nguyễn Trọng Thành chỉ viện dẫn “lòng vòng” mà không tham mưu được phương hướng giải quyết vụ việc. Trong khi đó, đây là dự án góp phần không nhỏ trong hoàn thiện tiêu chí chợ nông thôn mới giúp tỉnh An Giang xây dựng mô hình điểm. Bản thân Sở TN&MT cũng tham gia góp ý, trình phê duyệt ngay từ đầu vậy câu hỏi trách nhiệm công vụ đang được đặt ở đâu? Nếu UBND tỉnh An Giang chấp thuận văn bản này thì phải chăng bộ máy hành chính đã bị vô hiệu hóa? Pháp luật bị coi thường bởi sự gian dối của một số cán bộ cấp Sở, khiến cả bộ máy hành chính trở thành “con kiến leo cành đa”.

Ngày 6/3/2019, bà Võ Thị Ánh Xuân, Bí thư Tỉnh ủy An Giang đã có cuộc trao đổi, làm việc trực tiếp với báo chí. Sau khi nắm được thông tin, bà Ánh Xuân khẳng định sẽ chỉ đạo các ban, ngành trong tỉnh làm rõ sự việc không để hình ảnh An Giang bị ảnh hưởng trong bối cảnh đang kêu gọi đầu tư.

Với lần trả lời này, dư luận mong rằng lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh An Giang sẽ không bị báo cáo sai để có quan điểm nhất quán trong chỉ đạo giải quyết dứt điểm vụ việc, không để “con sâu làm rầu… môi trường đầu tư”.

Theo Báo Thanh tra