Vì sao Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện tặng Bằng khen cho “Về nhà đi con”?

Sự lo ngại này không thừa bởi gần đây, việc trao tặng danh hiệu và phần thưởng có một số trường hợp chưa được nghiêm túc và chặt chẽ như trao danh hiệu Anh hùng Lao động và Huân chương cho Tổng công ty Xây lắp Dầu khí thời Trịnh Xuân Thanh hay vụ tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang cho ông Hồ Xuân Mãn…

Sự kiện Bộ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch tặng Bằng khen cho tập thể và 13 cá nhân trong đoàn làm phim ‘Về nhà đi con’ gây xôn xao dư luận những ngày qua với những ý kiến khác nhau. Nhiều câu hỏi đặt ra đối với việc trao tặng phần thưởng này.

Về sự thành công của bộ phim, đặc biệt là tính hấp dẫn, “ăn khách” thì đến thời điểm này, không phải bàn cãi. Nhất là từ nhiều năm qua, phim dài tập của ta phụ thuộc quá nhiều vào điện ảnh nước ngoài như Hàn Quốc, Trung Quốc… thì đây là thành công đáng ghi nhận.

Song, đối với việc trao tặng Bằng khen của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thì còn có nhiều ý kiến cho rằng chưa thỏa đáng.

Thứ nhất, đây có thể nói là sự kiện rất “bất ngờ” bởi xưa nay với “truyền thống ì ạch” của ta, việc bộ phim vừa khép lại chưa được mấy ngày đã được Bộ VH TT DL trao tặng có gì đó… bất thường.

Trong khi với trường hợp khen thưởng đột xuất thì phải có những thành tích “bất thường” được ghi nhận. Ví như việc đoạt giải thưởng tại các cuộc thi Olympic của học sinh hay thành tích của thể thao trên đấu trường quốc tế và cả những hành động anh dũng trong cuộc sống hàng ngày…

Ý kiến thứ hai, trả lời báo chi, ông Phùng Huy Cẩn, vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng, thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chưa làm rõ lý do trao phần thưởng này cũng như những tiêu chí và các bước trong qui trình xem xét, bình chọn.

“Bộ phim đã phản ánh chủ đề rất nóng trong xã hội, đó là vấn đề gia đình, vấn đề đạo đức xã hội. Sự xuống cấp của đạo đức xã hội suy cho cùng là do chúng ta chưa thực sự quan tâm tới gia đình. Bộ phim đã giải quyết những vấn đề xã hội, tất nhiên không phải giải quyết hết.

Căn cứ vào đó Bộ quyết định khen thưởng đoàn làm phim. Đoàn làm phim được dư luận xã hội đồng tình, cũng góp thêm tiếng nói với Bộ để góp phần chấn hưng nền văn hóa, đặc biệt nhắc nhở mọi người quan tâm hơn nữa tới gia đình”. Ông Cẩn nói.

Đây có thể coi là đánh giá cảm tính của một cá nhân bởi Luật Thi đua, khen thưởng Điều 72 qui định về việc tặng Bằng khen cấp bộ, ngành, tỉnh, đoàn thể trung ương để tặng cho tập thể và cá nhân chỉ có các tiêu chuẩn như nội bộ đoàn kết, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua; bảo đảm đời sống vật chất, tinh thần trong tập thể; thực hành tiết kiệm…

Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và nghĩa vụ công dân, có phẩm chất đạo đức tốt; đoàn kết, gương mẫu chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tích cực học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ…

Vậy việc tặng Bằng khen cho tập thể và các cá nhân trong đoàn làm phim dựa trên tiêu chí cụ thể nào? Có tạo nên sự công bằng đối với các vụ việc khác hay có tạo nên một tiền lệ để suy bì, tị nạnh? Rồi giả sử nếu sau này có sự trục trặc nào đó (ví như vấn đề bản quyền chẳng hạn) thì việc trao tặng có là vội vã?

Sự lo ngại này không thừa bởi gần đây, việc trao tặng danh hiệu và phần thưởng có một số trường hợp chưa được nghiêm túc và chặt chẽ như trao danh hiệu Anh hùng Lao động và Huân chương cho Tổng công ty Xây lắp Dầu khí thời Trịnh Xuân Thanh hay vụ tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang cho ông Hồ Xuân Mãn… chẳng hạn.

Trong khi việc khen đúng không chỉ làm nghiêm minh luật pháp mà còn chính là tôn vinh những giá trị đích thực, không “vàng thau lẫn lộn”.

Trở lại với việc tặng Bằng khen nói trên, người viết bài này hơi “áy náy” bởi như Dân trí phản ánh, Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện cho biết, “Về nhà đi con” là bộ phim ấn tượng và hấp dẫn với cá nhân Bộ trưởng.

Không biết việc “ấn tượng và hấp dẫn với cá nhân Bộ trưởng” có là nguyên nhân chi phối việc tặng thưởng này không? Nếu có thì không ổn bởi việc Bộ trưởng thích là cá nhân còn trao tặng phần thưởng là vị thế người đứng đầu ngành về quản lý nhà nước, không thể lẫn lộn giữa “tình riêng” và “phép công”.

Tóm lại, để công chúng yên tâm với việc trao tặng này đồng thời cũng là bảo vệ thanh danh, uy tín của đoàn làm phim và các cá nhân vì họ xứng đáng, bạn đọc Dân trí rất mong Bộ trưởng cho biết dựa trên qui định của văn bản nào mà Bộ VHTTDL đã tặng Bằng khen “bất ngờ” này.

Xin trân trọng cảm ơn và chờ đợi câu trả lời từ Bộ trưởng.

Bùi Hoàng Tám