Tác hại của việc ông Trump loan tin vịt về thuốc chữa virus corona

Trong buổi họp báo hôm thứ Năm 19/3/2020, Tổng thống Trump đã loan tin vịt, rằng thuốc chloroquine và hydroxychloroquine, tức thuốc ký ninh dùng để chữa bệnh sốt rét, hiện đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) chấp thuận để chữa virus corona.

Nhưng thông tin này không đúng sự thật, FDA chưa hề chấp thuận như Trump nói. Các bác sĩ trong ban chống dịch ở Nhà Trắng cũng phủ nhận những điều Trump nói. Nhưng tin này đã đẩy giá thuốc ký ninh lên cao ở Việt Nam và các nước, cũng như đã đưa nhiều người vào bệnh viện cấp cứu.

Hoá ra ông Tổng loan tin giả. Bởi vì sau tuyên bố của ông Tổng thống, FDA bác bỏ rằng nó CHƯA BAO GIỜ phê chuẩn thuốc đó để điều trị cúm Tàu! FDA là một cơ quan nhà nước, nhưng là cơ quan ĐỘC LẬP không nhất nhất phải nói theo ông Tổng thống, nếu ông ấy nói bậy là chỉnh luôn. May mà ông Tổng thống chưa phá hết các định chế độc lập của nền dân chủ Mỹ.

Tin giả của ông Trump đã gây tác hại như thế nào đối với bệnh nhân Việt Nam và thậm chí các nước?

Sau khi ông tổng thống có 1 không 2 trên thế giới ra tuyên bố về Cloroquin và Azithromycin chữa được Covid-19, cả thế giới nháo nhác trong đó tất nhiên có Việt Nam. Mấy ngày qua thông tin theo kiểu rỉ tai khiến trên thị trường 2 loại thuốc này bị khan hiếm và đẩy giá không khác gì Tamiflu trước đây mấy tháng.

Azithromycin với tên biệt dược Zithromax là thuốc đã được sử dụng khá rộng rãi vì tác dụng diệt khuẩn và dễ dùng, chính vì vậy “sốt” hàng không quá nghiêm trọng và cũng chưa gây hại trực tiếp đến cộng đồng nhưng Hydroxycloroquin/ cloroquin lại là hàng “nóng” nhất bây giờ. Nóng đến nỗi cô chị họ của tôi từ nước ngoài cũng nhắn tin bí mật về khuyên mọi người mua dự trữ!

Vì quá bận chống dịch nên tôi không đủ thời gian để viết nhưng nhiều đồng nghiệp của tôi như PGS Hoàng Bùi Hải, BS Trần Văn Phúc … đã phân tích rất cụ thể về nguy hiểm khi sử dụng thuốc này. Tuy vậy hôm nay trên Facebook vẫn tràn ngập thông tin về Cloroquin. Giá thuốc tiếp tục tăng và đã có ca bị ngộ độc nặng vì uống dự phòng. Chính vì vậy với sự giúp đỡ của dược sĩ Hà Quang Tuyến, tôi xin chia sẻ những ý kiến chính thức của chúng tôi về vấn đề này.

Hydroxycloroquin/ cloroquin từ trước đến nay vẫn thường được biết đến và sử dụng trong điều trị các bệnh lý sốt rét, bệnh viêm khớp dạng thấp, bệnh hệ thống như lupus ban đỏ…

Hydroxycloroquin là Cloroquin có gắn thêm nhóm (–OH) để giảm các tác dụng phụ so với Cloroquin thông thường, cho dù vậy thuốc vẫn có rất nhiều tác dụng phụ, có thể lấy ví dụ như:

– Mắt: phù, teo điểm vàng, rối loạn màu sắc, mất phản xạ hố võng mạc; ảnh hưởng đến thị trường mắt dẫn đến khó nhìn, khó đọc, sợ ánh sáng. Những tổn thương này có thể xảy ra ngay cả khi đã ngừng dùng thuốc.

– Máu: gây ra các rối loạn tạo máu khác nhau như thiếu máu bất sản, mất bạch cầu hạt, giảm bạch cầu, thiếu máu, tan máu ở bệnh nhân thiếu hụt G6PD.

– Tim mạch: kéo dài khoảng QT, bệnh lý của cơ tim… đây là tác dụng nguy hiểm nhất có thể dẫn đến xoắn đỉnh, rung thất và đột tử.

Thuốc này có tác dụng điều trị Covid-19 không?

Câu trả lời là có thể, nhưng hiện tại mới chỉ chứng minh được trên quy mô phòng thí nghiệm. Một số nghiên cứu lâm sàng không ngẫu nhiên, không đối chứng cũng cho thấy các tín hiệu khả quan về hiệu quả của thuốc. Tuy nhiên cần lưu ý để đưa một thuốc ra áp dụng trong cộng đồng là một quy trình khắt khe cũng giống như thử nghiệm vắcxin vậy. Hiện tại Mỹ chỉ phê duyệt cho tiến hành thử nghiệm lâm sàng thuốc này chứ chưa cho sử dụng rộng rãi như một số báo đã đưa tin.

Có nên tích trữ, dự phòng?

Câu trả lời chắc chắn là không.

– Thứ nhất, hydroxycloroquin/ cloroquin là thuốc phải kê đơn, việc sử dụng thuốc như thế nào cho có hiệu quả (liều bao nhiêu, thời gian bao lâu) phải do bác sĩ quyết định. Người dân không thể tự sử dụng như các loại thuốc cảm cúm thông thường. Hiện tại, chưa có công bố chính thức của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) hay Bộ Y tế Việt Nam về việc điều trị bằng thuốc này.

– Thứ hai, Hydroxycloroquin/cloroquin có rất nhiều tác dụng phụ đã được ghi nhận. Bệnh nhân sử dụng thuốc phải được theo dõi các chức năng gan, thận, và thị lực tại các cơ sở y tế có chuyên môn. Đây chính là lý do mà các nhà nghiên cứu lo ngại khi sử dụng rộng rãi thuốc này trên lâm sàng với một chỉ định mới hoàn toàn mà chưa đánh giá đủ các nghiên cứu về tính hiệu quả và an toàn.

– Thứ ba, việc người dân thu gom, tích trữ thuốc tại nhà sẽ dẫn đến thiếu hụt lượng thuốc tại các cơ sở y tế để điều trị cho các bệnh nhân theo đúng chỉ định. Đồng thời sẽ tạo cơ hội cho các “gian thương” đầu cơ, tăng giá thuốc vô tội vạ như câu chuyện thuốc Tamiflu mới đây và khẩu trang hiện nay. Trường hợp người dân không thể tự sử dụng thuốc như lý do thứ 2 đã nêu, dẫn đến một lượng thuốc rất lớn lãng phí bị bỏ đi.

– Thứ tư, việc điều trị từng trường hợp bệnh nhân phải kết hợp với các biện pháp phòng dịch, cách ly, tránh lây nhiễm ra cộng đồng thì mới có hiệu quả phòng chống dịch lâu dài, triệt để. Việc tự ý điều trị tại nhà không khai báo sẽ gây hậu quả nghiêm trọng với công tác phòng chống dịch bệnh chung.

Vậy nên cách ly tại nhà là rất Đúng nhưng tự sử dụng thuốc biệt dược chống CoVid 19 tại nhà là Sai các bạn ạ.