Khai tử RON 95: Xăng E5 ra sao mà ép dân dùng

Việc kiến nghị “xóa sổ” xăng RON 95 để người dân tiêu thụ xăng E5 RON 92 và hướng đến thêm sản phẩm E5 RON95 đang nhận được nhiều ý kiến tranh luận. Trong bối cảnh xăng RON 92 mới bị khai tử không lâu, việc đề xuất dừng bán RON 95 cần được cân nhắc kỹ càng, bởi chất lượng, giá cả loại xăng này chưa được khẳng định, sẽ ảnh hưởng đến quyền lựa chọn của người tiêu dùng, không khác gì cưỡng ép dân sử dụng.

Sẽ chỉ bán xăng sinh học?

Hiện nay, trên thị trường còn bán 2 loại xăng là xăng sinh học E5RON92 và xăng RON 95.

Trong cuộc họp mới đây tại Bộ Công Thương về triển khai xăng sinh học E5, ông Trần Minh Hà, Phó tổng giám đốc Saigon Petro đặt ra vấn đề nên sớm triển khai bán xăng sinh học E5RON95 và chỉ kinh doanh 2 loại xăng sinh học toàn quốc là E5RON92 và E5RON95.

Đề xuất khai tử xăng RON 95 nhận nhiều ý kiến khác nhau.
Đề xuất khai tử xăng RON 95 nhận nhiều ý kiến khác nhau.

Ý kiến này được Cổng thông tin điện tử Bộ Công Thương tường thuật là “nhận được sự đồng tình của nhiều đại diện doanh nghiệp”. Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cũng đánh giá cao và khẳng định sẽ tổng hợp để báo cáo Lãnh đạo Chính phủ sau.

Trả lời tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngay sau đó, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết: Chúng tôi sẽ tập hợp và báo cáo Chính phủ theo đúng tình hình thực tiễn, quan trọng nhất là bảo đảm an ninh năng lượng cho tiêu dùng và sản xuất kinh doanh; bảo đảm tính cạnh tranh trên thị trường. Hiện nay có 29 đầu mối về kinh doanh xăng dầu, nếu chúng ta áp dụng để bán tất cả xăng sinh học E5 RON92 và E5 RON95 thì sẽ không vi phạm vào những điều tôi đã nói”.

“Chúng tôi xem xét rất kỹ hiện nay ethanol (E100) để phối trộn tạo thành E5 RON92 liệu có đủ hay không? Hiện ở Việt Nam chỉ có một công ty là Công ty TNHH Tùng Lâm cung cấp cái này. Thứ hai là giá có cạnh tranh hay không? Tất nhiên chúng ta đã cho phép nhập khẩu chứ không chỉ sử dụng trong nước cũng không phải chỉ sử dụng một DN. Chúng tôi cũng rất mong muốn chúng ta làm tốt ethanol tức là tạo ra công ăn việc làm, giảm bớt khó khăn cho người nông dân, nhất là những người nông dân trồng sắn, nhưng cũng phải bảo đảm cạnh tranh lành mạnh để không làm tăng giá thành xăng sinh học lên, kể cả E5 RON92 và E5 RON95”, ông Đỗ Thắng Hải nói.

Từng có thời gian dài phụ trách điều hành giá xăng dầu, trả lời PV.VietNamNet, ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) cho rằng: Về lâu dài, chúng ta cũng phải hướng đến sử dụng nhiên liệu sinh học. Bởi vì đây là nhiên liệu thân thiện nhu cầu sống của con người. Thế giới người ta cũng đã nghiên cứu và sử dụng từ lâu rồi.

Ngoài ra, đây là loại nhiên liệu có thể thay thế cho xăng khoáng – loại xăng không tái tạo được và có nguy cơ cạn kiệt dần, nên cần tìm nhiên liệu thay thế. Nếu sử dụng nhiên liệu sinh học, chi phí của người sử dụng xăng sinh học sẽ rẻ hơn xăng khoáng.

Bên cạnh đó, việc triển khai rộng rãi nhiên liệu sinh học sẽ góp phần thúc đẩy nông nghiệp ở các vùng có lợi thế trồng sắn, vừa giải quyết công ăn việc làm, vừa phát triển nông nghiệp nông thôn và hạn chế xuất khẩu sắn lát thô. Tuy nhiên, áp dụng theo lộ trình nào cả về thời gian, phạm vi và tỷ lệ phối trộn là điều cần thận trọng.

Chưa phù hợp để áp dụng ngay

Tuy nhiên, ông Nguyễn Tiến Thỏa nhấn mạnh: Trong bối cảnh hiện nay, nếu thực hiện ngay đề xuất này sẽ không ổn do gặp nhiều khó khăn.

“Đó là chúng ta chưa chuẩn bị đủ các điều kiện để chuyển ngay sang xăng sinh học hoàn toàn, mà cần có lộ trình nhất định. Nguồn lực về sản xuất ethanol (dùng pha chế xăng E5), hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng kinh doanh xăng dầu để chuyển sang xăng sinh học”, ông Nguyễn Tiến Thỏa nhận định

Ngoài ra, theo ông Thỏa, hiện chưa có đánh giá khoa học và thực tiễn nào về tác dụng tích cực, tiêu cực, hạn chế của việc sử dụng xăng E5RON95, tác động đối với các loại động cơ sử dụng nhiên liệu này thế nào. Việc phát triển nguồn nguyên liệu cũng chưa đồng bộ, chưa theo quy hoạch nên khó khăn nhất định. Nếu để như hiện tại sẽ sinh ra độc quyền, làm giá xăng không ổn định.

Thực tế, hiện nay niềm tin của người dùng với xăng sinh học còn hạn chế, tỷ trọng tiêu dùng xăng E5RON 92 vẫn chưa đến 50%.

Số liệu của Bộ Công Thương cho thấy, trong 2 tháng đầu năm 2018, tổng lượng xăng tiêu thụ nội địa đạt khoảng 1,4 triệu m3, trong đó xăng E5 RON 92 đạt khoảng 593 nghìn m3, chiếm tỷ trọng khoảng 42%; xăng RON 95 đạt khoảng 836 nghìn m3, chiếm tỷ trọng khoảng 58%.

Có nghĩa, người dân tiêu thụ xăng RON 95 vẫn là chủ đạo. Bên cạnh đó, chính sách khuyến khích tiêu dùng xăng E5 vẫn chưa đủ hấp dẫn với người dân. Hiện giá xăng E5RON 92 chỉ thấp hơn giá xăng RON 95 hơn 1.500 đồng.

Các DN đầu mối xăng dầu lớn đều cho rằng, nếu khoảng cách chênh lệch về giá giữa E5 và RON 95 là 1.800 2.000 đồng thì sẽ tạo được sự hấp dẫn đối với xăng E5 nhiều hơn nữa.

“Việc sử dụng rộng rãi xăng sinh học có nhiều ưu điểm, nhưng việc chỉ bán xăng E5 thì cần thận trọng và có lộ trình thích hợp, chứ không thể vội vàng áp dụng ngay”, ông Thỏa khẳng định.

Lương Bằng