Sihanoukville điêu tàn khi lao động Trung Quốc rời đi

Từng là điểm nóng của dòng tiền đầu cơ và làn sóng lao động nhập cư từ Trung Quốc, giờ đây, thành phố Sihanoukville ở miền duyên hải Tây nam Campuchia rơi vào cảnh đìu hiu sau lệnh cấm đánh bạc trực tuyến của chính phủ Campuchia.

Sòng bạc lao đao vì dòng vốn Trung Quốc quay lưng

Vào một chiều thứ bảy vào cuối năm ngoái, hàng chục nhân viên chia bài tụ tập ở sòng bạc DV Casino của người Trung Quốc tại Sihanoukville để chờ nhận tháng lương cuối cùng. Họ chứng kiến các công nhân đang khuân đồ đạc ra khỏi sòng bạc. Ban lãnh đạo DV Casino thông báo sòng bạc sẽ đóng cửa vô thời hạn để “nâng cấp”.

“Họ nói họ chuẩn bị lắp đặt hệ thống thoát nước thải. Chúng tôi nghi họ đang đóng cửa vì nhiều người Trung Quốc đã trở về nước”, một nhân viên chia bài nói.

DV Casino chỉ là một ví dụ cho thấy Sihanoukville, một thành phố tăng trưởng bùng nổ trong những năm qua nhờ dòng tiền và hoạt động kinh doanh bài bạc của người Trung Quốc, đột ngột đánh mất động lực tăng trưởng.

Tận dụng cơ hội từ Sáng kiến Vành đai và Con đường của Chủ tịch Tập Cận Bình, các nhà phát triển bất động sản Trung Quốc đổ xô đến thành phố duyên hải này vào năm 2016 để triển khai hàng loạt dự án.

Bắc Kinh đã cam kết đầu tư hàng tỉ đô la Mỹ để xây dựng hạ tầng ở Sihanoukville, bao gồm dự án tuyến đường sắt cao tốc trị giá 2 tỉ đô la kết nối thành phố này với thủ đô Phnom Penh. Trong khi đó, các công ty Trung Quốc đua nhau đầu tư vào các đặc khu kinh tế, cảnh biển và nhà máy nhiệt điện than ở Sihanoukville.
Các dự án này kéo theo dòng tiền đầu cơ khổng lồ từ Trung Quốc, phần lớn đổ vào các sòng bạc.

Tuy nhiên, hồi tháng 8 năm ngoái, Thủ tướng Campuchia  Hun Sen bất ngờ thông báo Campuchia sẽ cấm đánh bạc trực tuyến. Đến cuối năm 2019, Campuchia chính thức ban hành luật cấm đánh bạc trực tuyến bắt đầu từ năm 2020.

Ông Ben Lee, Giám đốc Công ty tư vấn thị trường bài bạc  IGamiX ở Macau, ước tính doanh thu của ngành kinh doanh sòng bạc ở Sihanoukville đạt mức 3,5-5 tỉ đô la mỗi năm, trong đó, 90% đến từ đánh bạc trực tuyến.

Vị này ước tính trước khi lệnh cấm đánh bạc trực tuyến được đưa ra, có khoảng 200 dịch vụ đánh bạc trực tuyến hoạt động ở Sihanoukville. Các dịch vụ này sử dụng hơn 200.000 lao động, chủ yếu là người Trung Quốc.

Theo các quan chức Bộ Lao động Campuchia, trong số 72 sòng bạc ở Sihanoukville, có 4 sòng đang đóng cửa, 23 sòng khác sa thải nhân viên, ảnh hưởng đến hơn 7.000 lao động.
Campuchia quyết định cấm đánh bạc trực tuyến dường như là do sức ép từ Bắc Kinh.

Cụ thể, nhà chức trách Trung Quốc xem Sihanoukville là nơi đánh bạc an toàn cho giới chơi bạc ở Trung Quốc, một trung tâm của rửa tiền, tội phạm Trung Quốc đồng thời là tổ chức các vụ lừa đảo qua internet nhắm vào người Trung Quốc.

100.000 lao động Trung Quốc rời đi

Đối với Campuchia, những tác động sau lệnh cấm đánh bạc trực tuyến mang lại một bài học thấm thía, phụ thuộc quá nhiều vào tiền Trung Quốc có thể là một canh bạc rủi ro.

Chỉ vài tuần sau khi Thủ tướng Hun Sen thông báo quyết định cấm trên, hàng ngàn lao động Trung Quốc rời bỏ Sihanoukville, để lại đằng sau họ những dự án hạ tầng dở dang, các nhà phát triển bất động sản Campuchia kẹt trong nợ nần và hàng loạt doanh nghiệp ngừng hoạt động.

Không có con số chính thức thống kê số lao động Trung Quốc tháo chạy khỏi Sihanoukville nhưng truyền thông Campuchia ước tính con số này là hơn 100.000 người. Cuộc khảo sát gần đây của Liên đoàn các hiệp hội kinh doanh tỉnh Sihanoukville, một tổ chức đại diện cho các doanh nghiệp Trung Quốc ở tỉnh này, cho thấy người Trung Quốc đang ồ ạt trở về nước.

Theo cuộc khảo sát, kể từ tháng 8 năm ngoái, gần 800 nhà hàng của người Trung Quốc ở Sihanoukville đã đóng cửa. Doanh thu trung bình hàng ngày của các nhà hàng Trung Quốc ở đây giảm từ mức 1.500 đô la xuống còn 200 đô la.

Ngành bất động sản của Sihanoukville cũng hứng một đòn giáng nặng nề, khiến các công nhân xây dựng địa phương đứng trước nguy cơ thất nghiệp.

James Hodge, Giám đốc Công ty tư vấn bất động sản CBRE Cambodia, cho biết các dự án bất động sản lớn vẫn được tiếp tục triển khai nhưng các dự án nhỏ và tầm trung hoặc là thu hẹp quy mô hoặc là ngưng trệ.

Ông nói tác động nặng nề nhất đang diễn ra trên thị trường bất động sản cho thuê ở  Sihanoukville khi giá thuê mặt bằng thương mại giảm 30% và giá thuê phòng khách sạn giảm đến 50%.

Nhiều người dân địa phương đã vay những khoản tiền lớn để đầu tư xây nhà trọ, khách sạn  hoặc mở các doanh nghiệp để phục vụ nhu cầu ăn ở, đi lại, mua sắm của lao động Trung Quốc. Tuy nhiên ông Kim Heang, Giám đốc điều hành Công ty bất động sản Khmer Real Estate nhận định: “Những quyết định đầu tư đó mang lại phần thưởng cao nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao”.

Người dân bán tháo tài sản để trả nợ

Mab, một nhân viên xã hội ở Sihanoukville, cho biết anh đã vay tiền để mua căn nhà thứ hai và mua 5 xe hơi loại sang để cho người Trung Quốc thuê. Sau lệnh cấm đánh bạc trực tuyến, không người thuê nào trả lại xe cho anh. Cuối cùng, Mab tìm thấy một chiếc để lại ở bãi đỗ xe ở sân bay và bốn chiếc khác nằm ở các sòng bạc. Anh đã phải bán những chiếc xe này với mức giá giảm 50% và bán cả căn nhà của gia đình để trả nợ.

Trong khi đó, Leang Sophanna, làm nghề giáo viên, vay 50% trong số tiền đầu tư 600.000 đô la để xây dựng một khu căn hộ 20 phòng. Một quản lý sòng bạc Trung Quốc đã thuê nó với giá 18.500 đô la/tháng nhưng khi Campuchia thông báo lệnh cấm đánh bạc trực tuyến, người này đột ngột bỏ về nước. Không tìm được khách thuê mới, Sophanna buộc phải mở các lớp dạy thêm ở khu căn hộ này để kiếm tiền trả nợ.

Anh cho biết nhiều người đang khóc ròng vì vay mượn tiền ngân hàng để đầu tư phục vụ nhu cầu của lao động Trung Quốc. Anh dự báo nhiều nhà đầu tư địa phương như anh sẽ phải bán tháo tài sản trong những tháng tới để trả nợ.

Cuộc khảo sát của Liên đoàn các hiệp hội kinh doanh tỉnh Sihanoukville cho thấy giao dịch cho thuê bất động sản ở địa phương giảm mạnh từ 600 giao dịch xuống 20 giao dịch mỗi ngày sau khi chính phủ Campuchia loan báo cấm đánh bạc trực tuyến hồi tháng 8.

Khi được hỏi về tình hình phát triển của tỉnh Sihanoukville hiện nay, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Campuchia Sar Kheng thừa nhận nhà chức trách đang đối mặt với tình thế khó khăn.

“Khi có quá nhiều người Trung Quốc đổ đến thành phố này, chính quyền cảm thấy áp lực và khi họ rời đi, chính quyền cũng chịu áp lực. Giờ đây, chúng tôi đang nỗ lực tìm giải pháp kiểm soát an ninh, trật tự và sự phát triển ở tỉnh này”, ông Sar Kheng cho hay.

(Theo Nikkei Asian Review)