FBI tiết lộ: Mỹ từng phát hiện nhà khoa học Trung Quốc mang lọ chứa virus MERS, SARS

Hải quan Mỹ vào năm 2018 từng phát hiện trong hành lý của một nhà sinh vật học Trung Quốc có ba lọ nghi chứa virus gây bệnh MERS và SARS mà FBI xem là nguy cơ an ninh sinh học đối với nước Mỹ.

Đây là nội dung từ bản báo cáo tình báo chiến thuật của Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) mà trang tin Yahoo News cho biết đã tiếp cận được và công bố mới đây. Hiện Trung Quốc vẫn chưa có phản ứng gì về cáo buộc trên của FBI. Theo đó, vào cuối tháng 11-2018, tức trước một năm kể từ khi thế giới phát hiện trường hợp nhiễm virus corona chủng mới đầu tiên tại Vũ Hán (Trung Quốc), Hải quan Mỹ đã phát hiện điều bất thường trong hành lý của một người Trung Quốc.

Cụ thể nhân viên Cục Hải quan và biên phòng Mỹ tại sân bay Detroit Metro đã chặn một nhà sinh vật học Trung Quốc và phát hiện ba lọ ghi chữ “Kháng thể” trong hành lý của người này.

Nhà sinh vật học trên nói với các nhân viên rằng một đồng nghiệp ở Trung Quốc đã yêu cầu ông ta giao các lọ trên tới một nhà nghiên cứu ở một viện nghiên cứu ở Mỹ. Sau khi kiểm tra các lọ này, nhân viên hải quan đi tới một kết luận “đáng báo động”, theo Yahoo News.

“Việc kiểm tra chữ ghi trên lọ và danh tính người nhận dẫn tới việc nhân viên thanh tra tin rằng thành phần chứa trong các lọ này có khả năng là thành phần của virus gây Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS) và Hội chứng Hô hấp cấp tính nặng (SARS)”, báo cáo của FBI viết.

Theo Yahoo News, bản báo cáo này do Đơn vị tình báo hóa sinh, thuộc Hội đồng về Vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMDD) của FBI viết. Báo cáo không cho biết tên nhà khoa học Trung Quốc mang theo mẩu thử nghi là virus gây bệnh MERS và SARS nêu trên, cũng không cung cấp danh tính của người nhận tại Mỹ.

Tuy nhiên FBI kết luận rằng vụ việc này cùng với hai trường hợp khác trong báo cáo là một phần của một tình trạng đáng báo động.

“WMDD đánh giá rằng các nhà nghiên cứu khoa học nước ngoài vận chuyển vật liệu sinh học không khai báo vào Mỹ chứa trong hành lý cá nhân và/hoặc hành lý kiểm tra gần như chắc chắn mang tới một nguy cơ an ninh sinh học cho Mỹ. WMDD viết bản đánh giá này với độ xác tín cao dựa trên báo cáo liên lạc với sự tiếp cận trực tiếp”, báo cáo viết.

Bản báo cáo này được công bố hơn hai tháng trước khi Tổ chức Y tế thế giới (WHO) biết về một cụm các trường hợp viêm phổi tại Vũ Hán, mà sau đó được xác định là bệnh do virus corona chủng mới gây ra (COVID-19).

 

Một đoạn trong bản báo cáo FBI do Yahoo News tiếp cận được – Ảnh: Yahoo News
Nội dung báo cáo này có vẻ là một phần trong số mối lo ngại lớn mà Mỹ hướng về các trường hợp liên quan giữa Trung Quốc với các nghiên cứu ở Mỹ. Trong khi bản báo cáo nhắc tới “các nhà nghiên cứu nước ngoài”, thì cả ba trường hợp xuất hiện trong báo cáo này đều có người Trung Quốc.

Trong vụ phát hiện vật liệu lọ nghi chứa virus gây bệnh SARS và MERS nêu trên, bản báo cáo trích dẫn một tài liệu phân loại khác được đánh dấu FISA (Foreign Intelligence Surveillance Act), tức bao gồm thông tin thu thập được dưới Đạo luật Giám sát tình báo nước ngoài.

FBI không nói rõ “nguy cơ an ninh sinh học” ở đây là gì. Nhưng theo giáo sư an ninh sinh học toàn cầu Raina MacIntyre tại Đại New South Wales (Úc), FBI có vẻ đang quan tâm tới nghiên cứu “công dụng kép”, tức một trong hai mục đích nghiên cứu có khả năng là “khủng bố sinh học”.

Thông tin về đánh giá của FBI đối với trường hợp nhà sinh vật học trên có thể thu hút sự chú ý của dư luận, trong bối cảnh đã xuất hiện thông tin chưa kiểm chứng về nguồn gốc virus gây COVID-19 hiện nay.

Một trong các thuyết âm mưu nổi bật nhất là nghi án nói virus corona chủng mới gây COVID-19 xuất phát từ một phòng thí nghiệm tại Trung Quốc. Vừa qua, quan hệ Mỹ – Trung trong vấn đề COVID-19 cũng đặc biệt căng thẳng khi một nhà ngoại giao Trung Quốc đặt ra khả năng quân đội Mỹ… đem virus tới Vũ Hán.

Phía Trung Quốc đến nay chưa có phản ứng chính thức đối với bản tin đăng ngày 30-3 của Yahoo News. Một số chuyên gia do Yahoo News phỏng vấn cũng nêu lo ngại về trường hợp này, nhưng là lo ngại về tình hình ở Mỹ.

Trước tiên, việc kiểm tra như của FBI có thể tạo tiền lệ xấu và ảnh hưởng tới hợp tác nghiên cứu khoa học. Chưa kể nó còn tạo ra sự phân biệt đối với người Trung Quốc.

Tiếp theo, việc kiểm tra virus qua đường hành lý sân bay, qua hải quan nhằm vào người Trung Quốc, trước tiên không thể bao quát toàn bộ vấn đề xét về an ninh. Vì còn đó khá nhiều con đường khác “nhập khẩu” vật liệu sinh học vào nước Mỹ. Thậm chí vụ bắt vật liệu này cũng có khả năng chỉ là con bài nhử nhằm kiểm tra năng lực an ninh của người Mỹ.

Tuổi Trẻ