Căng thẳng leo thang: Thủ tướng Morrison bất ngờ tuyên bố Úc không bao giờ sợ Trung Quốc đe dọa

Hôm thứ Năm (11/6) khi trả lời câu hỏi của báo giới rằng liệu Úc sẽ tiếp tục chịu tổn thất về xuất khẩu với đối tác thương mại lớn Trung Quốc, Thủ tướng Scott Morrison khẳng định ông sẽ không sợ những đe dọa hoặc chấp nhận cưỡng bức.

Thời gian qua, căng thẳng ngoại giao giữa Úc và Trung Quốc đã gia tăng sau khi Canberra kêu gọi quốc tế tiến hành cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc và sự lây lan virus corona Vũ Hán, động thái làm Bắc Kinh nổi giận.

Hội đồng Y tế Thế giới tháng trước đã bỏ phiếu ủng hộ một đánh giá độc lập về đại dịch virus corona sau khi Úc và Liên minh Châu đi đầu kêu gọi quốc tế phải làm rõ căn nguyên gây ra đại dịch.

Bộ Giáo dục Trung Quốc hôm thứ Ba (9/6) phát đi khuyến cáo sinh viên nước này nên xem xét lại lựa chọn học tập tại Úc. Động thái này của Bắc Kinh đe dọa tới ngành giáo dục quốc tế của Úc, hàng năm đem lại doanh thu 26 tỷ USD cho quốc gia Nam Thái Bình Dương này.

Số lượng sinh viên Trung Quốc học tập tại Úc là nhiều hơn du học sinh của bất kỳ nước nào khác, theo ABC News.

Hầu hết sinh viên quốc tế đã hồi hương hoặc chưa thể trở lại Úc khi Chính phủ Liên bang Úc ra lệnh cấm đi lại với nhiều nước, trong đó có Trung Quốc, từ hồi tháng Hai.

Theo lịch học tại Úc, khoảng 1,5 triệu sinh viên dự kiến sẽ trở lại trường học vào tháng Bảy.

Tuy nhiên, thông báo của Bộ Giáo dục Trung Quốc được công bố rộng rãi trên phương tiện thông tin đại chúng nước này hôm 9/6 lại cảnh báo sinh viên về “các vụ tấn công phân biệt chủng tộc với người Châu Á” đang gia tăng ở Úc trong suốt cuộc khủng hoảng virus corona.

Đáp trả, Bộ trưởng Giáo dục Úc Dan Tehan đã bác bỏ đánh giá của Trung Quốc cho rằng Úc là nơi không an toàn đối với sinh viên quốc tế.

“Úc là điểm đến nổi tiếng của các sinh viên quốc tế vì chúng tôi là xã hội thành công, đa văn hóa luôn chào đón các sinh viên quốc tế và cung cấp dịch vụ đào tạo đẳng cấp thế giới”, ông Dan Tehan nói với ABC News.

“Thành công của chúng tôi trong việc ngăn chặn virus corona lây lan cho thấy hiện nay chúng tôi là một trong các quốc gia an toàn nhất trên thế giới cho sinh viên quốc tế cư trú”, ông Dan Tehan nói thêm.

Thủ tướng Morrison trong cuộc trao đổi với đài phát thanh 2GB hôm 11/6 đã nhấn mạnh: “Chúng tôi có mối quan hệ thương mại quan trọng với Trung Quốc và tôi muốn thấy điều đó tiếp tục”.

Nhưng ông Morrison cũng thẳng thắn cho biết: “Chúng tôi là quốc gia thương mại mở, thân thiện, nhưng tôi sẽ không bao giờ đổi các giá trị của chúng tôi lấy sự cưỡng bức dù nó đến từ bất kỳ đâu”.

“Một điều mà Úc sẽ luôn luôn làm là hành động vì lợi ích quốc gia chúng tôi và không bao giờ sợ những lời đe dọa”, ông Morrison nói.

“Úc cung cấp các sản phẩm giáo dục và du lịch tốt nhất thế giới. Công dân Trung Quốc đủ khả năng tự đưa ra lựa chọn đến Úc. Tôi rất tự tin vào sức hút của sản phẩm của chúng tôi”, ông Morrison nói thêm.

Trong một tuyên bố khác trong cuộc phỏng vấn trên 3AW, nói về cảnh báo của Trung Quốc, Thủ tướng Morrison cho hay: “Đó là rác rưởi. Đó là đánh giá nực cười và đã bị bác bỏ. Đó không phải là một tuyên bố được đưa ra bởi giới lãnh đạo Trung Quốc”.

Liên minh đại diện cho các trường đại học hàng đầu Úc, Nhóm Tám, đã tuyên bố rằng giáo dục quốc tế “đang bị sử dụng làm con tốt chính trị”.

Bà Julie Bishop, cựu Ngoại trưởng Úc và hiện đang là Hiệu trưởng Trường Đại học Quốc gia Úc cho biết trường của bà đã hỗ trợ sinh viên từ hơn 100 quốc gia với sản phẩm giáo dục đẳng cấp thế giới.

“Canberra là một trong những thành phố an toàn nhất tại Úc, rộng hơn cũng được coi là một trong những nơi an toàn nhất thế giới”, bà Bishop nói.

Hiệu phó Trường Đại học Monash, bà Margaret Gardner nói với ABC Radio rằng “đây là thời gian rất căng thẳng về ngoại giao giữa Trung Quốc và Úc và thực tế trong trường hợp này các trường đại học và sinh viên của họ từ Trung Quốc là một phần của căng thẳng này”.

Cũng trong tuần này, hôm 6/6 Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc đã ban hành cảnh báo du lịch tới công dân nước này về những nguy hiểm khi du lịch Úc do “gia tăng đáng kể” các cuộc tấn công phân biệt chủng tộc nhắm vào “người Trung Quốc và người Châu Á”.

Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Úc Simon Birmingham đã nói rằng các tuyên bố của Trung Quốc về những nguy hiểm cho khách du lịch là sai.

“Chúng tôi bác bỏ những đánh giá đó của Trung Quốc, chúng không dựa trên trên sự thật”, ông Simon Birmingham nói.

Căng thẳng giữa Úc và Trung Quốc đã ngày càng leo thang trong những năm gần đây khi Úc bắt đầu đưa ra các biện pháp ứng phó với việc Trung Quốc tăng cường ảnh hưởng tại Úc và trên toàn khu vực Thái Bình Dương.

Vào tháng Tư, Ngoại trưởng Úc Marise Payne đã cáo buộc Trung Quốc “bắt nạt kinh tế” sau khi Bắc Kinh đưa ra cảnh báo về làn sóng người dân Trung Quốc tẩy chay hàng hóa dịch vụ Úc.

Vài tuần sau đó, Trung Quốc đã áp thuế quan nhập khẩu cao lên lúa mạch Úc và cấm nhập một số loại thịt bò Úc.

Bộ trưởng Thương mại và Du lịch Úc Simon Birmingham đã nhiều lần cố gắng tổ chức đối thoại với các đối tác Trung Quốc, nhưng các yêu cầu của ông không nhận được phản hồi của Bắc Kinh.

Trong tuần này, ông Simon Birmingham cho biết sau bốn tuần đề xuất đối thoại, câu trả lời của Trung Quốc vẫn là không.

Trung Quốc hiện nay vẫn đang là đối tác thương mại lớn nhất của Úc với trị giá giao thương hai chiều mỗi năm khoảng 162 tỷ USD.

Xuân Thành (T/h)